مروری گذرا بر تاریخچه «عکاسی خیابانی»
مترجم: پرستو ابن‌علی
عکس از: Matt Stuart
توصیه‌ای بهتر از این گفته واکر اوانز یکی از بزرگترین عکاسان آمریکایی قرن بیستم به عکاسان خیابانی نشده است: «چشم بدوزید. این بهترین راه برای تربیت چشمان شماست، بیش از حد کنجکاوی کنید، گوش بخوابانید، فرصت زیادی نداری، زمان طولانی اینجا نخواهی ماند.» عکاسی خیابانی سبکی است که بی‌وقفه ادامه پیدا کرده است وقتی به عقب برمی‌گردیم تاریخ آن به پیدایش عکاسی باز می‌گردد. در عکاسی خیابانی تنها یک ذهن کنجکاو و یک دوربین می‌تواند از میان اتفاقات روزمره شما را مسحور کند.
بسیاری از بهترین تصاویر دیده‌شدهٔ این سبک عکاسی در مراکز خرید، پارک‌ها، موزه‌ها، مترو و… گرفته شده است. با سرشتشان و اغلب با ضمیر ناخودآگاه به جنب و جوش‌های زندگی مردم عکس‌العمل نشان می‌دهند. عکاسان خیابانی امور روزمره و رایج زندگی را به امری اسطوره‌ای و حتی حماسی بدل می‌سازند. خیابان برای آنها مانند نمایشی بی‌انتها است. بازیگران تا زمانی که شاتر به صدا درآید متوقف نمی‌شوند.
اغلب تاریخ‌نویسان عکاسی با حسرت از دههٔ ۱۹۲۰ به عنوان دوران طلایی برای عکاسان خیابانی یاد میکنند دورانی که با آندره کرتژ، هنری کارتیه برسون، بیل برانت و براسای آغاز شد و به تدریج در دهه ۱۹۷۰ با مرگ زود هنگام دایان آربوس، تونی ری‌جونز و مدت زمانی بعد گری وینوگراند کمرنگ‌تر شد.
عکس از: Paul Russell
با وجود این که عکاسی خیابانی به هیچ‌وجه در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ متوقف نشد اما تا حدودی از حضور چشمگیرش کاسته شد. بیشتر عکاسان سبک مفهومی توجه دنیای هنر را به خود جلب کردند در حالی که نشریات رایج آن زمان بیشتر و بیشتر به سوی فتوژورنالیسم جنجالی، عکاسی مد و طبیعت بی‌جان روی آوردند. تعدادی از عکاسان خیابانی تفریبا به نام دههٔ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ از جمله رابرت فرانک، ویلیام کلین و تاد پاپاجورج [۱] کار خود را در دیگر جهات آغاز کردند. اگرچه در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تعداد زیادی از استعدادهای جدید ظاهر شدند.
عکس از: William Klein
مارتین پار، الکس وب [۲] و بوریس ساولف [۳] از جمله کسانی هستند که در این دوره به شهرت رسیدند اما کار تعدادی زیادی از عکاسان خیابانی که به فعالیت‌های خود ادامه می‌دادند در این دوره مورد اقبال عمومی چندانی قرار نداشت. به طوری که برای بیشتر آن ۳۰ سال گذشته هیچ حمایت رسمی از عکاسان خیابانی صورت نگرفته است، حقیقتی که بسیاری از افراد آن را ناامیدکننده یافتند اما می‌توان گفت این عکاسان به طرز عجیبی فارغ از بسیاری از قید و بندها بودند.
عکس از: Matt Stuart
نیک تورپین [۴] می گوید: «من سال‌هایی طولانی برای روزنامه‌ها و مجله‌های تبلیغاتی کار کرده‌ام. من مجذوب موضوعاتی هستم که برای عکاسی‌ام «انتخاب کنم» با دوربینم از خانه بیرون می‌آیم بدون آن که داستان خاصی را دنبال کنم. برای من مهم است که عکس‌های من لازم به «انجام دادن» کار مشخصی نیستند من مجبور نیستم عکس‌هایی بگیرم که به راحتی دسته‌بندی شوند یا در گالری‌ها به فروش برسند و یا به سادگی در کنار عکس‌های تبلیغاتی قرار بگیرند. آنها گزارش خبری نیستند، سوژه شخصی ندارند تکنیکی خاص یا اصولی خاص از زیبایی‌شناسی در آنها دیده نمی‌شوند. آنها عکس‌هایی از زندگی هستند.»
با پیدایش اینترنت به سبک رایج امروزی همینطور انقلابی که در دوربین‌های تک‌لنزی انعکاسی (SLR) دیجیتال در اوایل قرن بیست و یکم پدید آمد عکاسی خیابانی رواجی دوباره یافته است. امروزه، موزه‌ها و دانشگاه‌ها دوره‌هایی در مورد تاریخ عکاسی خیابانی و همچنین آموزش آن برگزار میکنند.
در حالی‌که امروزه تعداد کمتر و کمتری از عکس‌هایی که می‌بینیم نمادی از زندگی واقعی هستند کار عکاسان خیابانی در این دوره حیاتی‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. از سوی دیگر با افزایش یافتن علاقمندی در عکاسی خبری- مردمی فرصت تازه‌ای برای دوستداران این سبک عکاسی فراهم کرده است تا عکس‌هایشان را به نمایش بگذارند.
جهان به عنوان یک منبع شگفت‌انگیز همیشگی و خیره‌کننده برای نمایش انسانی و غرایز اعجاب‌آور باقی خواهد ماند پس همانطور که واکر اوانز توصیه میکند: چشم بدوزید، کنجکاوی کنید، گوش فرا دهید و گوش بایستید.
پی‌نوشت:
۱. Tod Papageorge
۲. Alex Web
۳. Boris Savelev
۴. Nick Turpin
- نویسنده : فاطمه مداح
- منبع خبر : https://www.akkasee.com/article/1392/24160/-----/
